دراین درس حالتی دیگر از حالت های چهارگانه زبانی آلمانی Dativ
– مفعول غیرمستقیم ویا مفعول باواسطه ( متمم) فرا گرفته می شود
در زبان فارسی متمم به واژه ای گفته می شود که پس از حروف اضافه از، به، برای، با و … آمده باشد و در زبان های فارسی باستان پیش از ورود زبان عربی به فارسی ما چندین گونه از متمم داشته ایم که بهی و یا ازی و غیره بوده اند.
حال جمله های زیر را مشاهده بفرمایید
– مینا به مادر کمک می کند.
– او از آقا معلم سپاسگزاری می کند.
– آن مرد به بچه یک شکلات می دهد.
– من برای دوستان نامه ای می نویسم.
واژگان مادر، آقا معلم، بچه و دوستان متمم هستند . و در زبان آلمانی Dativ
نامیده می شوند
اکنون چهار جمله بالا را به زبان آلمانی برگردان می کنیم
.Mina hilft der Mutter
.Er dankt dem Lehrer
.Der Mann gibt dem Kind eine Schukolade
.Ich schreibe den freunden einen Brief
حروف تعریف متمم های( Dativ)
که در این چهار جمله بود، در سه گونه جنسیتی مذکر، مونث و خنثی و نیز در دو گونه شمارشی مفرد و جمع تغییر یافته اند
حالا با هم این تغییرات را بررسی می کنیم
گونه مفرد اسم های مذکر و خنثی: همانطور هم که پیش ترها آموختید، حرف تعریف شناخته شده (معین) برای اسم های مذکر در حالت Nominativ
همواره der
می باشد و برای اسم های شناخته نشده ( نامعین) در همین حالت ein
است
و نیز آموختیم که در حالت
تنها مفرد مذکر است که حروف تعریف آن تغییر یافته و بهden و einen
Akkusativ
تبدیل می شود
و در مورد اسم های خنثی آموختیم که حروف تعریف در حالت های Nominativ و Akkusativ
یکی است. یعنی حرف تعریف شناخته شده ( معین) das
و گونه شناخته نشده آن ein
است
و اما اکنون می آموزیم که حروف تعریف اسم های مذکر و خنثی که مفرد هم هستند، در حالت متممی Dativ
مانند هم هستند . یعنی حروف تعریف شناخته شده der و das به dem
تبدیل می شود و حرف تعریف ناشناخته شده ein نیز به einem
تبدیل می شود
مثال
.Ich helfe dem Freund
من به (آن) دوست(پسر) کمک می کنم.
.Ich helfe einem Freund
من به دوستی(پسر) کمک می کنم.
.Ich helfe dem Kind
من به (آن) بچه کمک می کنم.
.Ich helfe einem Kind
من به بچه ای کمک می کنم.
در دو مثال نخست واژه Freund
مذکر و مفرد می باشد و در دو مثال دیگر وازه kind
خنثی و مفرد است
در اصل freund der به Freund dem
بدیل شده است و همچنین das Kind به Kind dem
تبدیل شده است و حروف تعریف ناشناخته شده ein
در هر دو نمونه به einem
تبدیل شده است
۲-گونه مفرد اسم های مونث: پیش تر ها آموختیم که حروف تعریف شناخته شده و نشناخته شده برای جنس مونث در هر دو حالت Nominativ و Akkusativ
برای اسم شناخته شده die
اسم نشناخته شده eine
می باشد
و اما امروز می آموزیم که در حالت Dativ
حرف تعریف اسم های مونث مفرد نیز تغییر می کند. یعنی die به der تبدیل می شود و eine به einer
تبدیل می شود
( راستی دوستان عزیزم حرف تعریف der در اینجا با حرف تعریف der
که پیش از این آموختید و در ابتدای اسم مفرد مذکر و در حالت Nominativ
قرار می گرفت، متفاوت است. لطفا این دو حرف تعریف هر چندکه ساختاری مشابه هم دارند را با یکدیگر اشتباه نگیرید
به مثال های زیر توجه کنید
.Ich helfe der freundin
.Ich helfe einer Freundin
Freundin der در اصل Freundin die بوده که به Freundin der
تبدیل شده است. و همچنین freundin einer
ابتدا Freundin eine
بوده است
دو جمله بالا یعنی
من به ( آن) دوست ( دختر) کمک می کنم.
من به دوستی( دختر) کمک می کنم.
۳- حالت متممی برای اسم های جمع: همانطور هم که در درس های گذشته آموختیم حرف تعریف برای اسم های جمع در هر سه نوع جنسیت در حالت های Nominativ و َAkkusativ
همیشه die
می باشد. و اما این حرف تعریف در حالت متممی Dativ ا نخست به den
تبدیل می شود و سپس به دنبال آن به پایان اسم حرف n
را می افزاییم
راستی یک تذکر مهم دیگر، این حرف تعریف den
که برای اسم های جمع در حالت Dativ است با حرف تعریف den
که پیش از اسم مذگر مفرد در حالت Akkusativ
می آید، نیز اشتباه گرفته نشود
نمونه زیر را مشاهده بفرمایید
Der Lehrer hilft den Kindern
آقا معلم به بچه ها کمک می کند
در این نمونه Kindern den در اصل Kinder die
بوده است که در حالت متممی Dativ
شده است. den Kindern
تبدیل شده است
واژه das Kind به معنای بچه می باشد و جمع آن die Kinder
است و در حالت متممی Dativ حرف تعریف die
به den تبدیل می شود و در پایان واژه Kinder
حرف n را می افزاییم
و اما دوستان در پایان در اینجا جمله ای را برای نمونه برگزیدم که سه حالت Nominativ, Dativ و ََAkkusativ
در آن به کار رفته شده است
به جایگاه هر کدام از این سه حالت در جمله زیر توجه کنید
.Ich will jetzt dem Vater einen Brief schreiben
من الان می خواهم برای پدر نامه ای بنویسم
مشاهده فرمودید که در نمونه بالا به ترتیب نخست Nominativ سپس Dativ
و پس از این دو Akkusativ
آمد
